Parlak sarı yaprakları, yeşil kuvvetli sapları, kahverengi merkezleri ve çekirdekleri ile ayçiçekleri; sadece lezzetli birer tohum değil aynı zaman görmeye değer bir manzara yaratıyor. Peki, ayçiçeği nerede yetişir? Ayçiçeği yetiştiricilerinin dikkat etmesi gereken noktalar nelerdir? Soruların cevabı yazımızda saklı.
Ayçiçeği Nedir?
Ayçiçeği nerede yetişir sorusuna yanıt bulabilmek için öncelikle ayçiçeği nedir diye sormak gerekir. Bu büyüleyici bitki, gıda endüstrisinin temel taşlarından bir tanesi. Latincesi Helianthus olan ayçiçeği, İngilizce’de “sunflower” yani “güneş çiçeği” olarak bilinse de dilimize “ayçiçeği” olarak geçmiştir.
Ayçiçeği aslında 70 farklı çiçek türünün genel adı olarak geçmektedir. “Ayçiçeği” denince akıllara gelen tur ise, botanik biliminde Helianthus annuus olarak geçmektedir.
Ayçiçekleri genellikle bazı türlerde 300 cm veya daha fazla bir boyuta kadar büyüyebilen uzun boylu yıllık veya çok yıllık bitkilerdir. Dışında parlak sarı işin çiçekleriyle ve içinde sarı veya kestane rengi disk çiçekler taşırlar.
Büyüme sırasında, ayçiçekleri güneşle yüzleşmek için gün boyunca eğilir ancak çiçeklenmeye başladıklarında dururlar. Bu hareketleri ile nadir hareketli bitkilerdir. Genç ayçiçeklerinin güneşin izlemesine heliotropizm denir. Olgunlaştığı zaman, ayçiçeği genellikle doğuya bakarlar. Bu büyüleyici bitkiler, her halleri ile güzeldirler.
Toptan ayçekirdeği fiyatlarına göz atmak için linke tıklamayı unutmayın!
Ayçiçeği Ekerken Nelere Dikkat Edilmelidir?
Bahçenize hobi amaçlı ya da tarlanıza ticari kaygılara ayçiçeği ekmeye karar verdiniz. Peki, bu bitkiyi ekerken nelere dikkat etmek gerekir? Ay çiçeği nerede yetişir? Ekim bölgesinin seçimi için dikkat edilmesi gerekenleri derledik.
Güneşli Günler
Ayçiçeği doğrudan güneş ışığı alan yerlerde büyür. Seçeceğiniz tarlanın ya da bahçenin gün içerisinde 6 ila 8 saat boyunca güneş alması gerekmektedir. İyi çiçek açması için uzun ve sıcak yazları gerektirirler. Bu nedenle ekim yapacağınız bölgenin iklim özelliklerini göz önüne almanızı öneririz.
Doğru Toprak Seçimi
Ayçiçeği nerede yetişir sorusunun cevabına etkisi olan etmenlerden bir tanesi de topraktır. Ayçiçeklerinin uzaması gereken uzun musluk kökleri vardır, bu nedenle bitkiler iyi kazınmış, gevşek, iyi akan toprağı tercih edeler.
Bir yatağın hazırlanmasında, toprağın çok sıkışık olmadığından emin olmak için derinliği 2 metre aşağıya doğru kazmak gerekir. Ekim işlemini gerçekleştirmeden önce toprağı iyi şekilde hazırlamalısınız. Bunun yanısıra toprağın biraz asitli olması ayçiçeğinden iyi sonuç almanızı sağlar. İdeal pH değeri 6.0 ila 7.5 arasında olmalıdır.
Sıra geldi gübrelemeye… Ayçiçekleri ağır besleyicilerdir, bu yüzden toprağın organik madde veya zenginleştirilmiş yani yaşlı gübre ile zengin beslenmesi gerekir. Çevre Yönetimi Dergisi, çeşitli azot bazlı gübrelerin ayçiçeklerinin büyümesi üzerindeki etkilerini analiz etmiştir.
İtalya’nın Siena eyaletinde çiftçiler, gübrelerin ayçiçeği büyümesi üzerindeki etkisini daha iyi yönetmek için farklı azotlu gübre formları kullanarak petrole olan bağımlılığı azaltmaya çalışmışlardır. Bu çalışmanın sonucuna göre amonyum nitratın ayçiçeklerinin büyümesine etkin bir şekilde yardımcı olduğunu görmüşlerdir. Siz de kendi üretiminizde bunu deneyebilirsiniz.
Rüzgara Karşı Savunma
Ayçiçeği nerede yetişir diye merak edenlere bir önerimiz de ekim yapılan bölgenin çitlenmesi ile ilgili. Mümkünse, tohumları kuvvetli rüzgarlardan korunacak bir yere, belki bir çıt boyunca veya bir binanın yanına ekmek önemlidir. Bu şekilde büyüyen çiçekleri rüzgarın etkilerinde de korumuş olursunuz.
Nadas Süreci İpuçları
Ayçiçeği nerede yetişir sorusuna dünyada verilen cevaplardan bir tanesi de Brezilya. Brezilya’da üreticiler tarafında kullanılan bir yöntem, ayçiçeği üretiminde karı arttırmaya yönelik çalışıyor. Brezilya’da, soya fasulyesi – ayçiçeği sistemi adı verilen benzersiz bir üretim sistemi kullanılıyor.
Bu sistemde ilk önce ayçiçekleri ekilir ve daha sonra soya bitkileri takip eder, boşta kalma sürelerini azaltır ve toplam ayçiçeği üretimini ve karlılığını arttırır. Araştırmacılar, soya fasulyesi-ayçiçeği ekimi yönteminin, gübre kullanımındaki değişikliklerle daha da geliştirilebileceği sonucuna varmışlardır. Mevcut yöntemin olumlu çevresel etkilere sahip olduğu gösterilmiş. Bu ipucu ile ülkemizde de daha karlı ayçiçeği üretimi gerçekleştirilebilir.
Ayçiçeği Nasıl Ekilir?
Fizibilite çalışmanızı gerçekleştirdiniz, nadaş opsiyonlarını değerlendirdiniz. Sıra geldi tohumları toprak ile buluşturmaya. Bu büyük yatırım öncesinde en doğru zamanı saptamak gerekmekte. Daha sonra da dikkat edilmesi gereken bir iki nokta yer alıyor. Ayçiçeği nerede yetiştirilir sorusuna verilen yanıt doğrultusuna bu aşamalara geçelim şimdi.
Ayçiçeği Ne Zaman Ekilir?
Ayçiçeği nerede yetişir saptadık, sıra geldi ekimi gerçekleştirmeye… Bahar mevsimi geldikten ve don tehlikesi geçtikten sonra, ayçiçeği tohumlarını doğrudan toprağa ekmek en iyisidir. İdeal olarak, toprak sıcaklığı 13 ila 16 ° C arasında olmalıdır. Büyük tohumlar, toprak iyice ısındıktan sonra, Nisan ortasından Mayıs ayının sonuna kadar ekilmelidir.
Toprakta Yer Açın!
Ayçiçeği nerede yetişir diye soranların tarlalarında bu verimli çiçeklere bolca yer açmaları gerekmekte. Bitkilere bolca yer vermelisiniz. Bu durum özellikle de dallanacak çeşitler için önemlidir. Araları çok sık olmamalıdır.
Kuşlara Karşı Önlem Alın
Tohumlar için etrafta dolaşan kuşlar görürseniz, tohumlar filizlenene kadar ekili alanın üzerine ağ örmeniz gerekmektedir. Kuşları bahçenizden uzak tutmanın farklı yollarını da deneyebilirsiniz. Lezzetli ayçiçeği tohumları kuşlar için besleyicidir ancak onları bu tohumlarla beslemek sizin için de karı düşürür.
Ayçiçeği Bakımı Nasıl Gerçekleştirilir?
- Ayçiçeği nerede yetiştirilir saptadınız, tohumları güzelce ektiniz. Sıra geldi çiçeklerin bakımını sağlamaya.
- Bitki küçükken, kok bölgesinin etrafındaki şu, 2 ila 4 santim arasında olmalıdır. Bitkiyi korumak için, kok etrafına salyangoz veya sümüklü böcek koymak yardımcı olabilir.
- Bitki toprağa yerleştikten sonra, derin köklenmeyi teşvik etmek için sulamak gerekir. Hava çok nemli veya kuru değilse, haftada bir defa birkaç litre su ile sulanmalıdır.
- Bitkileri sadece yeterli miktarda besleyin; aşırı döllenme, sapların sonbaharda kırılmasına neden olabilir. Sulandırılmış gübreyi suya ekleyebilirsiniz, ancak gübreyi bitkinin tabanına yaklaştırmaktan kaçının. Bitkinin etrafındaki toprağı zenginleştirmeye çalışın
- Ayçiçekleriniz filizlenmeye başladığında, kuşlar ve sincaplar tohumlara ilgi gö Tohumları kullanmayı planlıyorsanız, bu canlıları bahçenizden uzak tutmanız gerekecek. Tohum kafaları olgunlaştıkça ve çiçekler sarktıkça, önlemleri arttırmalısınız.
- Ayçiçekleri nispeten böcek iç küçük bir gri güve bazen yumurtalarını çiçeğe bırakır. Bu tohumları temizlemek önemlidir. Tüylü küf, pas ve toz halinde küf bitkileri de etkileyebilir. Mantar hastalıkları erken tespit edilirse, genel bir bahçe mantarı ilacı ile tedavi etmeniz gerekir.
Ayçiçeği Nasıl Hasat Edilir?
Ayçiçekleriniz olgunlaştı… Yapraklar düşmeye başladı… Sıra geldi hasata! Erken sonbaharda, çiçek başları olgunluk belirtileri için kontrol edin. Ters taraf yeşilden sarı-kahverengi arası bir renge döner. Büyük kafalar aşağı doğru başını sallayacak. Yakından bakıldığında, gelişmekte olan tohumları kaplayan minik yaprakları ortaya çıkarır ve şimdi sıkıca paketlenmiş gibi duran olgun tohumları kolayca açığa çıkarır.
Tohumları, kuşlar ve sincaplar yemeden önce hasat etmek için, acele etmeniz gerekmektedir. Çiçekleri kesin ve kemirgenlerden ve böceklerden korunan ılık, kuru bir yere asın. Küflenmeyi önlemek ve birkaç hafta boyunca özellikle nemden uzak tutun.
Tohumlar iyice kuruduğunda, iki kafayı birbirine sürterek veya parmaklarınızla veya sert bir fırçayla fırçalayarak onları yerinden çıkarın. Tohumların birkaç gün daha kurumasını bekleyin, ardından aromayı korumak için buzdolabında hava geçirmez cam kavanozlarda saklayın. Eğer endüstriyel üretim yapacaksanız bu aşamada üreticiye de teslim edebilirsiniz.
Ay çekirdeğinin faydaları ve ay çekirdeği ile yapılabilecek yemekler hakkında bilgi almak için blog sayfamızı ziyaret edebilirsiniz.
Dünyada En Çok Ayçiçeği Nerede Yetişir?
En çok ayçiçeği nerede yetişir sorusuna dünyada verilen ilk beş cevaba bakalım şimdi. Beş numarada Türkiye var. Türkiye’de yılda 1.32 ton ayçiçeği üretimi gerçekleştiriliyor. Daha sonra Latin Amerika ülkesi Arjantin gelmekte… Arjantin’de yılda 3.4 ton ayçiçeği üretimi yapılıyor Üçüncü sırada Avrupa Birliği üretimi var.
Kadim kıtanın birlik üyelerinin toplam ayçiçeği üretim miktarı toplam 8.57 ton. İkinci sırada Rusya var. Rusya’da bu üretim 10.89 milyon ton olarak tespit edilmiş. Ve gelelim dünyada en çok ay çiçeği üretilen ülkeye… Ukrayna yıllık toplam 11.9 milyon ton ayçiçeği üretimi ile bir numarada yer alıyor. Dünyada en çok ayçiçeği nerede yetişir konusunda paylaşılan bu veriler 2016 – 2017 senelerine ait.
