Aşure, ülkemizde en sevilen tatlı ürünlerinden biri olarak karşımıza çıkıyor. Hem arkasındaki hikaye, hem müthiş lezzeti, hem de insanları bir araya getirmesi ile efsanevi bir lezzet olarak değerlendirebileceğimiz aşure tarifini yapmak ise maharet gerektiriyor. Çünkü aşure yapımı için gereken aşure malzemeleri özenle seçilmeli, her birini en uygun şekilde kullanılmalı ve nihayetinde tatlıyı görsel bir şölene dönüştürmek için çeşitli malzemeler kombinlenmeli.
Toptan kuruyemişin en doğru adresi Kuruyemiş Borsası’nın derlediği aşure malzemeleri, aşure tarifi ve aşure yapımının püf noktaları doğrultusunda tam kıvamında bir aşure hazırlamak sizin için hiç de zor olmayacak. İşte aşurenin tarih sahnesine çıkışı, aşure tarifi için gereken doğru malzemeler ve aşure nasıl yapılır sorusunun ayrıntılı yanıtı...
Aşure İsmi Nereden Geliyor?
Aşurelik malzeme seçimine geçmeden önce bu enfes tatlının ardında saklı hikayesini incelemekte fayda var. Türkçe diline Arapça’dan geçen aşure kelimesi, Hicri takvime göre Muharrem ayının 10. gününü ifade etmektedir.
Buna ek olarak, orijinal dilinde “ashura” biçiminde yazılan aşure kavramının dilimizde “yemek” anlamına gelen “aş” kelimesinden türetildiği de düşünülmektedir. Öte yandan aşurenin Farsça’da “karıştırmak” anlamına gelen “ashur” kelimesinden türemiş olabileceği ihtimali de öngörülmektedir.
Aşure aynı zamanda İngilizce’de “Noah’s Puding”, yani Nuh’un Pudingi olarak da anılmaktadır. Bu da aşure malzemeleri dikkate alınarak Nuh peygambere atfedilen aşure hikayesine oldukça yakışan bir isimdir.
Aşurenin Hikayesi
Aşure tatlısının hikayesi, bir önceki başlıkta da anlaşılacağı üzere Nuh peygamber zamanına dayanmaktadır. Nuh peygamberin dünyayı kasıp kavuran bir fırtınaya karşı canlı neslinin sona ermemesi için her canlıdan iki tanesini bir gemiye doldurması ile başlar hikaye.
Bu gemi ile süren zorlu bir yolculuğun ardından Nuh’un gemisi Ağrı Dağı’na ulaşır. Yolculuk nihayet sona erdiğinde kendini kurtaran Nuh ve ailesi, ellerinde kalan malzemeleri kullanarak aşure yaparlar. İslam inancına göre Muharrem ayının 10. gününe tekabül eden bu olay her yıl aşure günü adı alır ve aşure yapımı ile kutlanır.
Aşure Tatlısı İçin Hangi Aşure Malzemeleri Kullanılmalı?
Aşure, içerisinde hayvansal ürünler bulundurmayan bir tatlıdır. Yani vegan bir beslenme düzenine sahip kişilerin bile gönül rahatlığı ile tüketebileceği bir lezzettir. Aynı zamanda tüm aşurelik malzemeler doğal birer ürün olduğu için aşurenin gayet sağlıklı bir tatlı seçeneği olduğunu söylemek de mümkün.
Diğer yandan hemen hemen her yörenin, her kentin, hatta her ailenin aşure yapma tarzı birbirinden farklı olduğu için aşure malzemeleri de tariften tarife değişiklik göstermektedir. Ancak hemen hemen hepsinde ortak birkaç nokta bulunduğu savunulabilir. Bu klasik malzemeler hazırlandıktan sonra ise istediğiniz her türlü malzemeyi ekleyerek kendi özgün şurenizi yaratabilirsiniz.
Bu doğrultuda aşure malzemeleri dikkate alındığında aşure tariflerinde büyük bir esneklik olduğu düşünülebilir. Ancak her bir malzemenin ideal pişme süresi farklı olacağından dengeyi kurmak ve tam kıvamında bir aşure tatlısı elde etmek son derece kritiktir. Aksi halde aşure içerisindeki malzemeler çığ kalabilir ve istediğiniz gibi bir sonuca ulaşamayabilirsiniz.
Gelelim malzeme listesine… Aşure malzemeleri konusunda alışverişinizi daha kolay bir hale getirmek adına, bir gruplandırma sistemine gittik. Bu sayede aşurelik malzemeleri alırken aşağıdaki listemizi bir kontrol listesi gibi kullanarak işinizi kolaylaştırabilirsiniz.
Temel Aşure Malzemeleri
Hemen hemen her tatlıda olduğu gibi, aşure yapımında da kullanılan temel malzemeler aynıdır. Bu temel aşure malzemeleri ise şu ve şekerdir. En leziz aşureler için kullanacağınız suyun çeşme suyu değil, içme suyu olduğundan emin olmanızda fayda var. Aksi halde kireçli su tatlının tadını bozacaktır.
Şekeri ise tarifte verilen ölçülerde kullanmanız önemli. Aşure tarifi için kullanılan malzemeler, yapısında bir miktar şeker barındırdığı için hepsi fazla şeker ile bir araya geldiğinde tatlınızın lezzetine gölge düşürebilir. Peki su ve şeker dışında aşurede kullanılan diğer aşurelik malzemeler nelerdir?
Baklagiller
Aşure malzemeleri, aşureyi diğer tatlılardan ayıran başlıca etmenlerdir. Bu doğrultuda özellikle baklagiller önemli bir farklılık göstermektedir. Buğday, kuru fasulye, nohut ve pirinç; aşure içerisinde kullanılan en temel baklagil cinsi malzemelerdir.
Bu malzemelerden kuru fasulye, nohut ve pirinç, çoğu zaman her evde bulunmaktadır. Aşure yapımında kullanılan aşurelik buğday ise özellikle aşure zamanının yaklaşması ile ihtiyaç duyulan malzemeler arasında yer almaktadır.
Aşurelik buğday veya yarma buğday adı ile bilinen malzeme hakkında detaylı bilgi sahibi olmak için buraya tıklayabilirsiniz.
Aşure içerisinde kullanılan bu malzemelerin tazeliğinden emin olmanızı tavsiye ederiz. Her ne kadar bu kurubaklagiller uzun süre boyunca tazeliğini koruyabilse de mümkün olduğunca en taze malzemeleri tercih etmeye çalışmanız yararınıza olacaktır. Ayrıca eğer kusursuz bir sonuç istiyorsanız, pirinçlerinizin tamamen beyaz olduğundan emin olun. Aradaki çizgili pirinçleri önceden ayıklayarak malzemelerinizi hazır edebilirsiniz.
Kuruyemişler
Aşure malzemeleri arasında olmazsa olmazlardan biri de kuruyemişlerdir. Aslında hemen hemen her türlü kuruyemiş, aşure malzemeleri listesi içerisinde yer alabilir. Bu noktada seçim tamamen sizin. Ancak genellikle aşure yapımı için çiğ badem, ceviz, fındık ve süsleme için de toz ya da file Antep fıstığı tercih edilmektedir.
Aşurelik malzeme listesindeki kuruyemiş ihtiyaçlarınızı Kuruyemiş Borsası kalitesiyle pratik bir şekilde sipariş edebilir, hızla aşure yapımı sürecine geçebilirsiniz.
Baharatlar
Aşure malzemeleri arasında ön plana çıkan pek çok baharat var. Bunlar, aşure lezzetine ince ayar yapmakla görevliler. Aşure malzemeleri arasında ortaya çıkan en lezzetli baharatlardan biri, karanfildir. Keskin tadı ile girdiği her yemeği lezzetlendiren ve geleneksel Türk mutfağının özellikle tatlıları arasında imza niteliğinde bir etkisi olan karanfil, aşure içerisinde de kullanılmaktadır.
Aşure içerisine dahil edilen baharatlardan bir diğeri de tarçındır. Tatlılarda dengeleyici özelliği ile ön plana çıkan tarçın, özellikle aşureyi lezzetlendiren güçlü bir baharattır. Ayrıca iştah kabartan kokusu ile tarçının aşurenizi daha da karşı konulamaz hale getireceğini söyleyebiliriz.
Kuru Meyveler
Aşureyi lezzetlendiren bir diğer unsur ise içerisine serpiştirilen kuru meyvelerdir. Bu kuru meyvelerin dengeli şeker oranları, başka hiçbir tatlıda olmadığı kadar lezzetli yapar aşureyi… Aşureye aynı zamanda renk katan kuru meyveler arasında ön plana çıkanlar ise kuru üzüm, kuru kayısı, kuş üzümü ve aşurenin üzerinin süslenmek için kullanılan kuru incirdir. Bunlar dışında elbette farklı kuru meyveler de aşure malzemeleri arasına dahil edilebilir.
Aşure için seçilecek kuru meyvelerde dikkat edilmesi gereken nokta lezzet dengesidir. Çünkü içerisinde birçok farklı malzemeyi bulunduran bu tatlıyı mükemmel hale getiren şey, tarifteki uyumdur. Bu uyumu ve dengeyi bozmamak adına birbiri ile yakışan kuru meyveleri tercih etmenizde fayda var. Örneğin aynı tarifte hem çok tatlı hem de çok ekşi malzemeler kullanmamalısınız.
Taze Meyveler
Aşure içerisinde sadece kuru meyveler değil, aynı zamanda taze meyveler de kullanılır. Bu taze meyveler hem aşurenin daha tatlı olmasını sağlar hem de tarife renk katar. Portakal kabuğu, limon kabuğu, elma ve tabii ki nar, bu taze meyveler arasında ön plana çıkanlardandır.
Püf Noktaları ile Aşure Tarifi Nasıl Yapılır?
Tercih edilen tüm aşure malzemeleri temin edildikten sonra sıra geldi tarif yapım sürecine. Yukarıda da belirttiğimiz gibi herkesin farklı bir aşure yapma biçimi var. Tüm tarifler birbirinden farklı ver her birinde farklı bir lezzet ön plana çıkıyor. Bizim sizler için seçip hazırladığımız tarifte ise hem klasik aşure yapımının temellerini görebilirsiniz hem de aşureye kattığımız yeniliklerin tadını çıkarabilirsiniz. Hazırsanız, başlayalım!
Ölçüleri ile Tarif İçin Gereken Aşurelik Malzemeler Nelerdir?
Aşure yapımı için ihtiyacınız olan malzemeleri şu şekilde sıralayabiliriz:
- 250 gram aşurelik buğday
- 100 gram pirinç
- 1 su bardağı nohut
- 1 su bardağı kuru fasulye
- 1 çay bardağı ceviz
- 1 çay bardağı fındık
- Yarım su bardağı çiğ badem
- 2 çorba kaşığı kuş üzümü
- 4 çorba kaşığı kuru üzüm
- 10 adet kuru kayısı
- 10 adet karanfil
- 1 adet portakal (Kabukları kullanılacaktır)
- 1 adet limon (Kabukları kullanılacaktır)
- 2 adet elma
- 900 gram toz şeker
- 5 litre sıcak su
Aşure süslemesi için kullanabileceğiniz malzemeler ise aşağıdaki gibidir:
- 1 adet nar
- 5 adet kuru incir
- Yarım su bardağı toz halinde Antep fıstığı
- Yarım su bardağı file Antep fıstığı
- Yarım su bardağı çiğ badem
- Yarım su bardağı fındık
- 2 çorba kaşığı tarçın
- 1 çorba kaşığı susam
8 Adımda Aşure Nasıl Yapılır?
Aşure malzemeleri listesini tamamladık. Sıra geldi tarif adımlarına… Özellikle ilk kez yapanlar için aşure tarifi biraz karmaşık görünebilir. Ancak belirttiğimiz tarif adımlarını sırasıyla takip ederseniz, aşureniz tam istediğiniz kıvamda ve lezzette olacaktır!
1. Adım: Öncelikle işe malzemeleri hazırlayarak başlayalım! Elma, portakal ve limonun kabuklarını soyun. Elmayı küp küp kesin. Portakal ve limonun kabuklarını da minik kareler haline getirin. Narı soyun ve ayıklayın. Kuru incir ve kuru kayısıyı ince ince dilimleyin. Aşurelik buğdayı güzelce yıkayın. Nohutu ve kuru fasülyeyi haşlayın. Karanfilleri bir cezve içerisinde su ile yumuşayıncaya kadar kaynatın. İşte malzemeleriniz hazır!
2. Adım: Geniş bir tencere içerisine aşurelik buğdayı koyun. Üzerine bir litre sıcak su ekleyin. Bu şekilde buğdayı yaklaşık yarım saat kadar pişirin. Pişirme esnasında tencerenin kapağı yarı kapalı olmalıdır. Bu sırada buğdayın suyu çektiğini ve büyüdüğünü göreceksiniz. Buğday suyunu çektikten sonra bir litre sıcak su daha ekleyin. Bu sefer bir saat kadar kısık ateşte, ağzı yarım kapalı bir şekilde pişmeye bırakın.
3. Adım: Buğdaylar piştikten sonra diğer malzemeleri eklemeye başlayabilirsiniz. Öncelikle pirinçleri ekleyin. Daha sonra limon ve portakal kabuğunu ilave edin. Bu karışımın üzerine bir buçuk litre sıcak su koyduktan sonra ocağın altını kapatabilirsiniz. Şimdi bir süre kısık ateşte dinlenmesini beklemeniz gerekmektedir. Bu süre yaklaşık olarak üç saattir.
4. Adım: Üç saatin sonunda öteki malzemeleri ekleyerek aşure yapımına devam edebilirsiniz. Öncelikle dinlenmiş karışımın içerisine bir litre sıcak su ekleyin. Daha sonra küp küp kestiğiniz elmaları içerisine ekleyin. Bunun yanı sıra dört çorba kaşığı kuru üzümü de ilave edin ve karıştırın.
5. Adım: Haşlamış olduğunuz kuru fasulye ve nohutu karışıma ilave edin. Üzerine çiğ badem, kuş üzümü, fındık, ceviz ve kayısıları ekleyin. Her malzemeden sonra, eklenen malzemenin eldeki karışım ile güzel bir şekilde bütünleşmesi için aşurenin tamamını karıştırmaya özen gösterin.
6. Adım: Toz şekeri ve kaynatılmış karanfilleri suyuyla birlikte karışıma ilave edin. Şimdi tencereyi yeniden ocağın üzerine koyabilirsiniz. Yarım saat boyunca ara ara karıştırarak tüm malzemeleri pişirin. Daha sonra dinlenmeye bırakın.
7. Adım: Aşure, dinlenme sürecinde biraz sulu olacaktır. Bu sulu kıvam zamanla malzemelerin suyunu çekmesi ile geçecektir. Bekleme süresi yaklaşık olarak iki saattir. Ancak siz zaten onun kıvama geldiğini ara ara karıştırarak anlayabilirsiniz.
8. Adım: Ilıyan aşureyi bir kepçe yardımı ile kaselere aktarın. Kaselere aktardığınız aşurelerin üzerini, süsleme malzemeleri ile süsleyin. Toz malzemeleri serpiştirebilir, katı malzemelerle çizgi formunda süsleme yapabilirsiniz. Bu kısım tamamen sizin yaratıcılığınıza kalmış!
Lezzetli Bir Aşure için İpuçları
- Aşure malzemeleri alırken tüm malzemelerin tazeliğinden emin olmalısınız. Herhangi bir malzemenin taze olmaması, tüm tarifin lezzetini değiştirebilir.
- Aşureyi karıştırırken mutlaka tahta bir kaşık kullanın. Bu şekilde tarifin doğal tadını bozmadan lezzetli mi lezzetli bir aşure elde edebilirsiniz. Eğer aşure malzemeleri kaşığa alınabilirse, kaselere aktarma işlemini de kepçe yerine tahta kaşıkla gerçekleştirebilirsiniz.
- Aşureyi cam kaselerde servis edin. Bu şekilde farklı renklere sahip aşure malzemeleri ve üzerindeki süslemeler kendini gösterecektir. Kimi zaman pratiklik için aşure servisinde tek kullanımlık alüminyum kaplar tercih edilse de alüminyum malzemenin aşure tatlısının tadına olumsuz etki edeceğini mutlaka belirtmemiz gerekiyor. Dolayısıyla her zaman cam kaseler tercih edin.
Herkese şimdiden afiyet olsun!
